Ιστορική Εξέλιξη

      Η τηλεόραση δεν εφευρέθηκε από έναν άνθρωπο. Η σειρά των γεγονότων τα οποία οδήγησαν στην τηλεόραση άρχισαν το 1817.Ο Jons Berzelious ανακάλυψε το χημικό στοιχείο “σελήνιο”. Αργότερα ανακαλύφθηκε ότι το ποσό του ρεύματος που μετέφερε το σελήνιο εξαρτάται από το ποσό φωτός το οποίο έλουζε αυτό. Η ιδιότητα αυτή ονομάζεται “φωτοηλεκτρισμός”. Η ανακάλυψη το 1873 των φωτοηλεκτρικών ιδιοτήτων του σεληνίου επέτρεψε να διαμορφωθεί η ιδέα της λήψης και μετά η διαβίβαση κινουμένων εικόνων με ηλεκτρικά σήματα. Το 1875 ένας εφευρέτης των ΗΠΑ κατασκεύασε το πρώτο σύστημα τηλεόρασης χρησιμοποιώντας φωτοηλεκτρικά κύτταρα. Το 1884 o Paul Nipkow εφεύρε το “δίσκο εξερευνήσεων”. Το 1923 έγινε η πρώτη πραγματική μετάδοση εικόνων μέσο συρμάτων. Το 1926 ο Μπράιντ πραγματοποίησε επίδειξη μετάδοσης μέσο φωνητικού τροχού. Κατά το 1945 στις συσκευές τηλεοράσεων των Zuorkin και Farnsworth οι λυχνίες αντικαταστάθηκαν από τις λυχνίες τηλεοράσεως “ορθικόν”. Σήμερα στις σύγχρονες συσκευές τηλεοράσεως χρησιμοποιείται μια λυχνία τηλεοράσεως γνωστή ως “κινηματοσκόπιο”. Μετά από τις προσπάθειες πολλών ανθρώπων για την μετάδοση της εικόνας, τελικά το 1945 καταφέρνουμε να δούμε την εικόνα.

      Η λειτουργική αρχή της έγχρωμης τηλεόρασης, η ανάλυση της εικόνας σε τρία βασικά χρώματα, χρονολογείται το 1929. Τελειοποιήθηκε στις ΗΠΑ το 1953.Στην Ευρώπη αναπτύσσεται μετά το 1962. 

    Σήμερα η τηλεόραση παρουσιάζεται σαν ένα κουτί που μέσα σε αυτό βλέπουμε την εικόνα. Συνεχώς όμως η τεχνολογία αναπτύσσεται και όπως είναι φυσικό, κάποια μέρα θα παρουσιάσει την κατασκευή της τηλεόρασης με κάποιο διαφορετικό τρόπο.

Επίγεια Τηλεόραση

    Ο πιο διαδεδομένος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω επίγειου δικτύου εκπομπής. Στην κορυφή κάποιου βουνού εγκαθίσταται ένα κέντρο εκπομπής, το οποίο λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα από το σταθμό και το οδηγεί σε ένα πομπό. Ο πομπός το εκπέμπει σε μία από τις παρακάτω ζώνες συχνοτήτων:

        1. UHF (Ultra High Frequency, υπερυψηλές συχνότητες): Στη ζώνη αυτή η συχνότητα κυμαίνεται από 300 MHz (ελάχιστο) έως 3000 MHz (μέγιστο)

        2. VHF (Very Ηigh Frequency, πολύ υψηλές συχνότητες): Στη ζώνη αυτή η συχνότητα κυμαίνεται από 30 MΗz εως 300 MΗz

Αυτές οι ζώνες συχνοτήτων δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τηλεοπτικές μεταδόσεις. Σε αυτές τις ζώνες συχνοτήτων έχουν εκχωρηθεί κανάλια και για άλλες εφαρμογές, όπως η ραδιοφωνία FM, οι ραδιοερασιτεχνικές εκπομπές, τα ειδικά ραδιοδίκτυα κ.τ.λ.. Η κατανομή των καναλιών είναι διαφορετική για κάθε περιοχή του κόσμου. Συνοπτικά, στην Ελλάδα έχουμε τα παρακάτω κανάλια, ανάλογα με τη ζώνη εκπομπής:

        Ζώνη I (VHF): Κανάλια 2, 3, 4.

        Ζώνη II (VHF): Δεν υπάρχουν τηλεοπτικά κανάλια, χρησιμοποιείται για ραδιοφωνία FM.

        Ζώνη III (VHF): Κανάλια 5-11.

        Ζώνη IV (UHF): Κανάλια 21-37

        Ζώνη V (UHF): Κανάλια 38-69

    Επίσης, υπάρχει η ζώνη με τα κανάλια S2-S20 (VHF). Σε αυτή τη ζώνη δε γίνονται εκπομπές από επίγειο σταθμό. Αυτή η ζώνη χρησιμοποιείται μόνο για τις καλωδιακές εγκαταστάσεις.

Έγχρωμη εικόνα

    Αρχικά, το τηλεοπτικό σήμα ήταν ασπρόμαυρο. Αργότερα επιχειρήθηκε η μετάδοση έγχρωμου σήματος. Τέθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση η συμβατότητα μεταξύ ασπρόμαυρων και έγχρωμων εκπομπών. Ο έγχρωμος τηλεοπτικός δέκτης θα έπρεπε να λειτουργεί τόσο με έγχρωμες όσο και με ασπρόμαυρες εκπομπές σημάτων. Επίσης, ο ασπρόμαυρος δέκτης θα έπρεπε να μπορεί να λάβει ένα έγχρωμο σήμα (το οποίο, φυσικά, θα προέβαλλε ασπρόμαυρο). Αναπτύχθηκαν τα παρακάτω πρότυπα έγχρωμης εικόνας:

• PAL (Phase Alternating Line): Γερμανικής προέλευσης με πρώτη εκπομπή το 1967

• SECAM (Séquentiel Couleur à mémoire): Γαλλικής προέλευσης με πρώτη εκπομπή το 1956, και

• NTSC (National Television System Committee): Αμερικανικής προέλευσης με πρώτη εκπομπή το 1953

Τα πρότυπα PAL και NTSC μοιάζουν πάρα πολύ μεταξύ τους. Το πρότυπο PAL αποτελεί μια βελτίωση του NTSC.

Σε αυτά τα πρότυπα η έγχρωμη εικόνα αποτελείται από δύο σήματα:

o       την ασπρόμαυρη εικόνα, η οποία ονομάζεται σήμα φωτεινότητας (αγγλ.: Luminance, και συμβολίζεται ως Y),

o        και το χρώμα, το οποίο ονομάζεται σήμα χρωμικότητας (αγγλ.: Chrominance και συμβολίζεται ως C).

Μεταγενέστερα συστήματα

    Για την ιστορία θα πρέπει εδώ να αναφερθεί και το σύστημα PAL PLUS, το οποίο προτάθηκε ως αντικαταστάτης του PAL, με κυριότερη καινοτομία του την εκπομπή σημάτων ευρείας εικόνας Wide Screen ή αλλιώς 16/9. Το σύστημα αυτό, αν και σημαντικά εξελιγμένο, θεωρείται ήδη ξεπερασμένο, κυρίως γιατί είναι αναλογικό.

Η τηλεόραση στην Ελλάδα

     Η Ελλάδα, ενώ επίσημα είναι καταχωρημένη ως χώρα που χρησιμοποιεί το σύστημα SECAM, στην πράξη όλοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί εκπέμπουν σε PAL. Oι συχνότητες στις οποίες εκπέμπουν οι σταθμοί βρίσκονται στη ζώνη UHF, ενώ στη ζώνη VHF εκπέμπει μόνο η κρατική τηλεόραση. Επίσης, υπάρχουν και ψηφιακές πλατφόρμες δορυφορικής εκπομπής. Η ιδιωτική εταιρεία Multichoice Ελλάδος παρέχει τα συνδρομητικά πακέτα NOVA. Εκπέμπει τα κανάλια πανελλαδικής εμβέλειας (κρατικά και ιδιωτικά), ταινίες με αθλητικά, ταινίες, ντοκιμαντέρ κ.λπ..

    Μία δεύτερη απόπειρα ψηφιακής, δορυφορικής συνδρομητικής τηλεόρασης κατέληξε σε αποτυχία (Alpha Digital).

     O OTE έχει μια δορυφορική, ψηφιακή πλατφόρμα στο δορυφόρο Hellas Sat 2. Χρησιμοποιεί μια δορυφορική συχνότητα και εκπέμπει ελεύθερα ελληνικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά κανάλια. Τέλος, μια οδηγία της Ε.Ε. επιβάλλει τον τερματισμό των αναλογικών επίγειων εκπομπών μέχρι το 2012. Έκτοτε, οι επίγειες εκπομπές θα είναι μόνο ψηφιακές. Προς το παρόν, έχει ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα επίγειας ψηφιακής εκπομπής από την ΕΡΤ. Αναμένονται εξελίξεις σχετικά με την αδειοδότηση των σταθμών πανελλαδικής εμβέλειας για ψηφιακή εκπομπή.